Trudny czas pandemii wśród wielu problemów przyniósł te związane z naszym zdrowiem psychicznym. Czy umiemy sobie z tym poradzić i zadbać o nasze zdrowie i samopoczucie?
Jak sobie poradzić i zadbać o dobrą kondycje psychiczną podpowiada Ewa Worotyńska-Kos, psycholog, doradca zawodowy i personalny.
Ludzie nie przykładają dostatecznej uwagi do troski o zdrowie psychiczne. Nie ma zdrowia fizycznego bez zdrowia psychicznego. Gdy jesteśmy niewyspani, źle odżywieni, funkcjonujemy bez aktywności fizycznej, to wcześniej, czy późnej odbije się to na naszej psychice. Nasze ciało często wie lepiej czego nam potrzeba, a więc starajmy się go słuchać.
Jak dbać o zdrowie psychiczne
Wsparcie społeczne
Obserwacje naukowców i psychologów jednoznacznie potwierdzają, że najważniejszym czynnikiem dbania o zdrowie psychiczne jest wsparcie społeczne, czyli otaczanie się przyjaznymi i życzliwymi ludźmi. Kiedy wzmacniamy więzi, wydziela się bardzo ważny hormon - oksytocyna. Hormon ten pełni znaczącą rolę w odczuwaniu emocji, budowaniu relacji społecznych i odporności na stres.
Empatia dla siebie
Człowiek zdrowy psychicznie jest świadomy swoich uczuć i potrzeb. Pozwala sobie na wyrażanie uczuć np. boję się, jest mi wstyd, czuję irytację i złość, kocham cię…
Wsłuchajmy się w to, co lubimy robić, jakie mamy zainteresowania. Co sprawia nam przyjemność i satysfakcję. Kolekcjonowanie drobnych osiągnięć buduje poczucie własnej skuteczności. Dbanie o siebie nie oznacza egoizmu. Abyś mógł zadbać o innych, najpierw zadbaj o siebie, wówczas będziesz miał siłę i energię, aby zrobić coś dla drugiego człowieka.
Dieta
Aby utrzymać zdrowie psychiczne stosuj dietę przeciwzapalną, czyli taką bez konserwantów, stabilizatorów, emulgatorów, utwardzonych tłuszczów takich jak olej palmowy. Paradoksalnie zjadanie cukru ma nam poprawić nastrój, ale tak naprawdę powoduje obniżenie nastroju, ponieważ gdy dopamina obniża swój poziom, czujemy się jeszcze gorzej. Przede wszystkim ogranicz cukier prosty, a w zamian spożywaj owoce, szczególnie bogate w polifenole – truskawki, jagody, maliny itp. Stosuj dietę, która zawiera antyoksydanty – kakao, zielona herbata. Jedz dużo surowych warzyw, zielone liście, ryby, kiszonki. Pij dużo wody – nasz mózg musi być nawodniony. Stosuj okresowy post, który przyczynia się do regeneracji komórek naszego ciała i mózgu. Niezwykle ważna jest suplementacja wpływająca na zdrowie psychiczne i funkcjonowanie mózgu. Zaliczamy do niej kwasy omega, witaminę D3, witaminy z grupy B.
Sen i regeneracja
Sen to podstawa w regeneracji układu nerwowego. Dzięki niemu jesteśmy skuteczniejsi i bardziej efektywni w uczeniu się i zapamiętywaniu. Sen odgrywa ważną funkcję w reaktywności emocjonalnej. Przyjmuje się, że optymalna długość snu to od 6 do 9 godzin. Szacuje się, że choroby neuro-degradacyjne takie jak depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, choroba Alzheimera są spowodowane właśnie m.in. niedoborem snu.
Aktywność fizyczna
Ruch działa na wszystkie układy w ciele człowieka, w tym na układ nerwowy. Aktywność fizyczna powoduje wydzielanie endorfin, czyli tzw. „hormonów szczęścia“. Już po kilku minutach ćwiczeń poprawia się nasze samopoczucie, a dodatkowo dotleniamy mózg. Intensywny ruch, gdy tętno osiąga 130 uderzeń na minutę, redukuje objawy depresji. Dzięki aktywności poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu zostaje fizjologicznie obniżony. Pamiętajmy, abyśmy stosowali różne formy aktywności, czyli spacer, siłownię i rozciąganie.
Specjalistyczna pomoc
Jeżeli mamy obniżony nastrój, brak zainteresowania światem zewnętrznym, nie potrafimy przeżywać radości, zauważamy utratę energii i szybko się męczymy, a ten stan trwa dłużej niż dwa tygodnie - warto udać się do specjalisty. Psycholog może dokonać diagnozy, opracować plan pomocy i dobrać odpowiednią formę psychoterapii.
Są schorzenia psychiczne, jak np. depresja czy schizofrenia, które wymagają oddziaływań medycznych, czyli pomocy psychiatry.
Czasem potrzebna jest psychoterapia, która może wpłynąć na procesy psychiczne człowieka za pomocą pewnych metod i technik. Psychoterapię wykorzystuje się w depresji, czy różnych zaburzeniach (odżywiania, osobowości, lękowych).
Granica między zdrowiem a chorobą psychiczną może być naprawdę niewielka. Warunkiem zdrowia psychicznego jest poczucie wpływu na własne życie. Kryzysy psychiczne przeżywamy wszyscy. To jest właśnie rozwój. Bez kryzysów nie ma rozwoju. Ważne jest jednak, aby każdy kryzys przetrwać i aby przyniósł nową wiedzę, doświadczenie i umiejętności.
