Artykuł jest podsumowaniem FashionTEX Festival w Chemnitz oraz rocznych działań projektowych Politechniki Łódzkiej w międzynarodowym konsorcjum instytucji z Niemiec, Łotwy, Holandii, Włoch, Estonii, Portugalii, Czech, Litwy, Chorwacji i Ukrainy.
Nowy etap cyfrowej edukacji modowej
Projekt FashionTEX – European Academy for Young Designers to trzyletnia inicjatywa programu Creative Europe, której celem jest rozwijanie kompetencji cyfrowych studentów i kadry w obszarze współczesnej mody. Łączy tradycyjne rzemiosło tekstylne z najnowszymi narzędziami cyfrowymi, takimi jak modelowanie 3D, VR/AR, cyfrowa konstrukcja ubioru oraz techniki addytywne.
W przedsięwzięciu bierze udział dwanaście uczelni z jedenastu krajów Europy. Politechnika Łódzka jest jedynym polskim partnerem projektu i odgrywa w nim kluczową rolę, odpowiadając za rozwój modułów dydaktycznych oraz szkolenia z zakresu cyfrowej mody.
Akademiccy nauczyciele PŁ uczestniczyli w intensywnym, rocznym kursie CLO3D, prowadzonym przez certyfikowanych trenerów, przy wsparciu Amsterdam Fashion Academy i Accademia KOEFIA w Rzymie – najbardziej zaawansowanych technologicznie partnerów projektu. Zdobyte kompetencje umożliwiły wprowadzenie na PŁ pełnowymiarowych zajęć z cyfrowego projektowania ubioru.
Mocna pozycja PŁ wynika z wieloletniego doświadczenia w pracy z systemem CAD ASSYST i modułem Vidya 3D oraz ze znajomości modelowania w Blenderze wśród studentów. Dzięki temu powstały projekty o wysokim stopniu zaawansowania – niestandardowe formy odzieżowe i akcesoria oraz efektowne, prototypowe platformy obuwia, zaprojektowane w Blenderze i wykonane na drukarkach 3D w PŁ.
FashionTEX Festival w Chemnitz (6–7 listopada 2025)
Monika Maciąg i jej projekt prezentowany w Chemnitz
foto: Michael Schmidt
Wśród uczestników FashionTEX Festival w Chemnitz – najważniejszego wydarzenia pierwszego roku projektu FashionTEX były Monika Maciąg i Oliwia Ruczyńska, studentki wzornictwa z PŁ. Ich projekty łączące fizyczne prototypy z zaawansowaną prezentacją cyfrową zostały wysoko ocenione przez międzynarodowe jury i publiczność za spójną narracją projektową i umiejętną integrację nowych technologii
Oliwia Ruczyńska i jej projekt prezentowany w Chemnitz
foto: Michael Schmidt
Dwudniowy festiwal odbywał się w zrewitalizowanej przestrzeni Die Fabrik Chemnitz i zgromadził setki uczestników. Wydarzenie prowadził znany projektant Thomas Rath, odpowiedzialny także za przygotowanie finałowego pokazu. Obecność wysokich rangą przedstawicieli regionu, m.in. minister Kultury i Turystyki Saksonii Barbary Klepsch oraz ministra ds. Kultury Conrada Clemensa, podkreśliła znaczenie FashionTEX dla rozwoju przemysłów kreatywnych, edukacji artystycznej oraz europejskiej transformacji cyfrowej.
Program obejmował: pokaz fizycznych prototypów prezentowanych na modelkach, pokaz cyfrowy, w tym animacje 3D, projekty renderowane w CLO3D i modele VR. Uczestnicy mogli także wysłuchać serii dyskusji o przyszłości mody cyfrowej, roli AI, zrównoważonych metodach projektowania oraz zmianach w edukacji projektowej.
Podczas festiwalu wręczono także nagrody Next Generation – Fashion 2025. Pierwsze miejsce zdobył Vincent Röse (Niemcy) za projekt „GORE LUX”, łączący technologię z funkcjonalną konstrukcją, natomiast drugą nagrodę otrzymała Joanne-Heleene Sõrmus (Estonia) za projekt eksplorujący relację ciała, technologii i materiałoznawstwa.
W części wystawienniczej zaprezentowano innowacje przygotowane przez najważniejsze firmy branży cyfrowej mody.
Roczny cykl przygotowań
Festiwal w Chemnitz podsumował roczną pracę studentów z całej Europy, realizowaną w trzech modułach o rosnącym stopniu zaawansowania. Zespół prowadzący zajęcia w PŁ – dr inż. Magdalena Owczarek, dr Maciej Jabłoński i dr Andrzej Foder – podkreśla, że cyfrowe narzędzia otworzyły studentom zupełnie nowe możliwości projektowe.
Dr inż. Magdalena Owczarek:
„Chciałam pokazać studentom, że technologia cyfrowa nie ogranicza kreatywności — przeciwnie, daje projektantom nową wolność twórczą. Połączenie precyzji ASSYST z natychmiastową wizualizacją w CLO3D pozwoliło studentom pracować jednocześnie jak inżynierowie i artyści.”
Dr Maciej Jabłoński:
„Studenci zaczęli przenosić własne wizje do środowiska 3D. Powstały projekty — jak te niezwykłe buty wykonane w Blenderze — które pokazały, jak pięknie mogą przenikać się światy realny i wirtualny.”
Dr Andrzej Foder:
„Cyfryzacja otworzyła przed studentami zupełnie nowe możliwości. Kiedy mogą natychmiast zobaczyć efekty swoich decyzji projektowych w wizualizacji 3D, pracują odważniej, szybciej i bardziej twórczo. Wystarczy przekroczyć tę pierwszą barierę wejścia w technologię — potem kreatywność już tylko przyspiesza.”.
Etap 1 - ATELIER Basic (listopad 2024 – luty 2025)
ATELIER Basic wprowadzał studentów w podstawy cyfrowego projektowania ubioru. Uczestnicy uczyli się pracy w CLO3D, podstaw konstrukcji i szycia, tworzenia realistycznych wizualizacji tkanin oraz korzystania z awatarów o różnych wymiarach. W krótkim czasie przeszli od prostych operacji i wymiany plików DXF między ASSYST a CLO3D do projektowania własnych awatarów, dopasowanych form odzieżowych i pierwszych wizualizacji. Poznanie różnic w symulacji materiałów w obu systemach pozwoliło im świadomie dobierać narzędzia do kolejnych projektów.
Praca Moniki Maciąg
Etap 2 - ATELIER Advance i Super Advance (maj – lipiec 2025)
W drugim etapie studenci realizowali projekty wymagające większej precyzji i zaawansowania.
Grupa zaawansowana pracowała nad dopasowaną bielizną damską i męską, doskonaląc modelowanie detali, pracę z elastycznymi materiałami oraz budowanie konstrukcji bliskich ciału.
Grupa superzaawansowana tworzyła autorskie, wielowarstwowe formy odzieżowe, gorsety i struktury hybrydowe, łącząc narzędzia ASSYST CAD, CLO3D i Blendera. Część projektów wzbogacono o wizualizacje AR, co pozwoliło oglądać modele w przestrzeni rzeczywistej.
Projekt Oliwii Ruczyńskiej
FashionTEX: Gdzie technologia spotyka artyzm, a futuryzm staje się językiem współczesnej mody
Dwie studentki wyłoniono do reprezentowania Politechniki Łódzkiej na Makerspace w Niemczech i podczas FashionTEX Festival w Chemnitz, gdzie zaprezentowały projekty w wersji fizycznej i cyfrowej.
Etap zakończyła wystawa „Digital Fashion Project” w Galerii JUTRO (17 czerwca – wrzesień 2025), prezentująca animacje 3D, wizualizacje i szkice dokumentujące proces twórczy.
Rosnące zainteresowanie zajęciami
Wprowadzenie CLO3D znacząco zwiększyło atrakcyjność kursów. Wysoka liczba chętnych do grupy superzaawansowanej wymagała dodatkowych kryteriów naboru i nowej organizacji zajęć. Duże zainteresowanie specjalizacją Architektura Ubioru sprawiło, że od roku 2025/2026 ruszą dwie równoległe grupy trzeciego semestru.
Jak zauważyła Monika Maciąg: „symulacje pozwoliły mi projektować śmielej, a eksperymentowanie z nietypowymi formami stało się znacznie łatwiejsze”. Studenci docenili dostęp do oprogramowania, strukturę kursu i wsparcie instruktorów. Jak podkreśliła Oliwia Ruczyńska: „CLO3D znacząco usprawnił proces projektowy, a możliwość modyfikowania właściwości materiałów otworzyła mi oczy na zupełnie nowe podejście do projektowania.”
Etap 3 - FashionTEX Makerspace w Schneebergu (31.08–14.09.2025)
Makerspace w Schneebergu zgromadził studentów z jedenastu europejskich uczelni, pracujących w międzynarodowych zespołach nad projektami łączącymi środowisko cyfrowe i fizyczne, z wykorzystaniem VR/AR, druku 3D i zaawansowanych technik wizualizacji.
W pierwszym tygodniu studentki PŁ uczestniczyły w intensywnych warsztatach z animacji sylwetek, wizualizacji tekstyliów, cyfrowego haftu oraz pracy z wielkoformatowym drukiem 3D, co pozwoliło im przygotować profesjonalne materiały do późniejszej prezentacji. Drugi tydzień poświęciły finalizacji projektów: dopracowaniu konstrukcji, tworzeniu wizualizacji i przygotowaniu elementów cyfrowych oraz fizycznych.
Monika Maciąg podkreślała, że dwa tygodnie pracy w Schneebergu były niezwykle intensywnym i rozwijającym doświadczeniem. Nauka druku 3D, cyfrowego teksturowania i animacji w CLO3D dała jej „zupełnie nowe spojrzenie na projektowanie”, a efekty pracy cyfrowej niemal dokładnie odpowiadały fizycznym prototypom. „Ostatecznie mój plik CLO wyglądał niemal identycznie jak uszyta wersja spódnicy, którą miałam ze sobą w Schneebergu.” Duże znaczenie miała także praca w międzynarodowym zespole. Początkowa różnorodność podejść była dla niej wyzwaniem, lecz z czasem stała się źródłem inspiracji i pewności własnych umiejętności. Jak podkreślała, Makerspace przyniósł jej przede wszystkim „pewność, że naprawdę może to robić” – wzmocnił motywację, dodał energii i pomógł określić jaką „drogą chce podążać dalej”.
Przyszłość cyfrowej mody
Projekt FashionTEX jest istotnym elementem modernizacji kierunku Wzornictwo na PŁ, umożliwiając studentom pracę z nowoczesnymi narzędziami – AI, symulacją 3D, VR/AR i digitalizacją materiałów. Inicjatywa wzmacnia pozycję uczelni w międzynarodowym środowisku akademickim, wspiera wymianę doświadczeń i zwiększa konkurencyjność absolwentów.
Współpraca z partnerami z całej Europy pokazała również, jak ważne jest łączenie kompetencji artystycznych, technologicznych i projektowych w jednej przestrzeni edukacyjnej.
Festiwal w Chemnitz i Makerspace w Schneebergu udowodniły, że studenci PŁ tworzą nowoczesne, odważne projekty odpowiadające wyzwaniom cyfrowej mody.
Kolejnym etapem transformacji będzie pokaz hologramowy w Amsterdamie (20 listopada 2025) w postindustrialnej przestrzeni La Lumière Fabrice, gdzie fizyczne prototypy zostaną zestawione z cyfrowymi animacjami w formie hologramów, tworząc immersyjną narrację łączącą świat fizyczny i cyfrowy. Pokaz będzie symbolicznym krokiem w przyszłość, w której moda, technologia i sztuka przenikają się w nowych formach ekspresji.
