Odpady, czyli początek nowej wartości

Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności zdobył kolejne prestiżowe dofinansowanie. Zespół badawczy pod kierunkiem dr Ewy Maciejczyk z Instytutu Surowców Naturalnych i Kosmetyków zrealizuje projekt „Mikromoduły: skuteczne narzędzie łączące kraje UE w celu wspólnego gospodarowania odpadami rolno-spożywczymi i ich opłacalnej eksploatacji”.

 

 

W latach 2025–2027 zespół z PŁ będzie współpracować z partnerami z Grecji i Słowacji. Projekt o wartości ponad 1,7 mln zł przyczyni się do powstania mikromodułów (krótkich form kształcenia), których zadaniem będzie przybliżenie nowych rozwiązań w zakresie zrównoważonego wykorzystania odpadów rolno-spożywczych w krajach Unii Europejskiej.

O celach projektu i jego znaczeniu dla rozwoju biogospodarki opowiada dr Ewa Maciejczyk, liderka przedsięwzięcia.

Skąd wziął się pomysł na projekt?

Pomysł powstał z dwóch obserwacji: współczesne uczelnie potrzebują krótszych, praktycznych form kształcenia, a Europa co roku wytwarza aż 88 mln ton odpadów żywnościowych, w tym bogatych w związki bioaktywne resztek z przetwórstwa owoców i warzyw.
Projekt „Mikromoduły” łączy edukację i biogospodarkę, tworząc krótkie kursy uczące, jak przekształcać odpady rolno-spożywcze w wartościowe surowce, które mogą znaleźć zastosowanie w kosmetykach, suplementach diety czy biopestycydach.

Dlaczego temat odpadów jest dziś tak ważny?

Zmiany klimatu, degradacja gleb i rosnące koszty surowców sprawiają, że gospodarka odpadami to kluczowy obszar polityki europejskiej. Dla Polski, jednego z największych producentów żywności w UE, to także szansa gospodarcza – np. wytłoki pomidorowe, które dziś często trafiają na wysypiska, mogą stać się surowcem dla przemysłu kosmetycznego i farmaceutycznego. Projekt odpowiada więc na potrzebę ograniczania marnowania zasobów i wspierania konkurencyjności biogospodarki.

Jakie problemy stoją przed partnerami projektu?

Celem projektu jest opracowanie i wdrożenie mikromodułów edukacyjnych oraz wspólne badania nad ponownym wykorzystaniem odpadów owocowo-warzywnych jako źródła surowców dla przemysłu. Dzięki temu chcemy nie tylko ograniczyć ilość odpadów, ale rozwinąć zielone technologie, zbudować sieć współpracy między uczelniami a przemysłem oraz zwiększyć mobilność i kompetencje studentów w obszarze zrównoważonego rozwoju.

Jak będą wyglądały mikromoduły i kto z nich skorzysta?

Każda z uczelni partnerskich przygotuje po dwa lub trzy mikromoduły realizowane w formule blended learningu, łączącej zajęcia stacjonarne i online. Kursy będą dotyczyć m.in. biogospodarki odpadów, wykorzystania ekstraktów roślinnych w kosmetykach i farmacji, zrównoważonego przetwórstwa oraz analiz środowiskowych.
Z mikromodułów skorzystają studenci, doktoranci oraz pracownicy naukowi, którzy wezmą udział w kursach i stażach badawczych realizowanych w Grecji, na Słowacji i w Polsce. Po ukończeniu zajęć uczestnicy otrzymają mikropoświadczenia.

Jak wygląda współpraca międzynarodowa?

Partnerzy z Polski, Grecji i Słowacji łączą wiedzę z chemii, biotechnologii i ekologii, tworząc wspólne, praktyczne rozwiązania. Politechnika Łódzka – specjalizuje się w analizie chemicznej i technologicznej produktów ubocznych przetwórstwa oraz w opracowywaniu mikromodułów edukacyjnych. National and Kapodistrian University of Athens – dysponuje zapleczem badawczym w zakresie chemii produktów naturalnych i farmakologii. University of Prešov  – posiada doświadczenie w badaniach ekologicznych i biogospodarce regionalnej.

Ta różnorodność pozwoli opracować rozwiązania uniwersalne, możliwe do zastosowania w różnych częściach Europy.

Co wyróżnia projekt na tle innych działań w biogospodarce?

 „Mikromoduły” to pierwsze tego typu przedsięwzięcie w regionie, które nie tylko analizuje odpady rolno-spożywcze, ale także uczy, jak przetwarzać je w cenne produkty, oferując krótkie kursy zakończone mikropoświadczeniami (microcredentials). Mikromoduły pozostaną w ofercie uczelni także po zakończeniu projektu.

Jak projekt wpisuje się we współpracę z przemysłem i ideę GOZ?

Projekt angażuje firmy z branży rolno-spożywczej i kosmetycznej, a wyniki badań mogą prowadzić do opracowania patentów i tworzenia start-upów. Inicjatywa wspiera ideę gospodarki o obiegu zamkniętym, w której odpady stają się zasobem, a edukacja kluczem do zrównoważonej transformacji.

Jakie efekty środowiskowe przyniesie projekt?

Projekt przyczyni się do zmniejszenia ilości odpadów organicznych do utylizacji, promowania zielonych technologii i zwiększenia świadomości ekologicznej wśród studentów i naukowców. Uczestnicy poznają praktyczne sposoby ograniczania marnotrawstwa surowców i będą mogli wykorzystać tę wiedzę w przyszłej pracy zawodowej.

Projekt „Mikromoduły” pokazuje, że odpady mogą stać się początkiem nowej wartości oraz że zrównoważony rozwój zaczyna się od edukacji.