Inteligentne algorytmy do sterowania plazmą termojądrową

17-12-2021

Prestiżowy grant EUROfusion Engineering Grants (EEG) po raz pierwszy przyznano polskim naukowcom. Finansowanie przyznano na prowadzone w Politechnice Łódzkiej badania nad systemem monitorującym wytwarzanie plazmy termojądrowej.

Europejska organizacja EUROfusion ogłosiła konkurs na projekty dotyczące rozwiązania problemów naukowych związanych z fuzją termojądrową. Grant otrzymał doktorant mgr inż. Bartłomiej Jabłoński, a badania będą prowadzone pod opieką profesorów PŁ dr. hab. inż. Dariusza Makowskiego i dr. hab. inż. Wojciecha Tylmana. Będą one realizowane we współpracy z naukowcami z ośrodków zagranicznych, z dr. Marcinem Jakubowskim z Instytutu Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka w Greifswaldzie w Niemczech, dr Raphaelem Mitteau z centrum badań jądrowych CEA oraz naukowcami z ośrodka ITER we Francji.

- W ramach trzyletniego grantu prowadzone będą badania naukowe nad nowymi metodami przetwarzania obrazów w czasie rzeczywistym oraz wykorzystaniem uczenia maszynowego i sieci neuronowych do ochrony i sterowania urządzeniami do wytwarzania plazmy termojądrowej. Głównym celem projektu jest opracowanie metodyki oraz algorytmów sterowania plazmą, jak również zabezpieczenia maszyny, wykorzystując obrazy z kamer termowizyjnych dla wyładowań plazmowych dłuższych niż 30 minut – mówi dr hab. inż. Dariusz Makowski, prof. PŁ z Katedry Mikroelektroniki i Technik Informatycznych, który wspólnie z doktorantem złożył wniosek o grant.

Rezultaty prac są niezwykle ważne dla przyszłych urządzeń fuzyjnych, takich jak budowany we Francji tokamak ITER, czy też projektowana demonstracyjna elektrownia termojądrowa DEMO, której budowie przyświeca cel produkcji prądu elektrycznego do komercyjnego użytku.

- Opracowane urządzenia do akwizycji obrazu, algorytmy i rozwiązania informatyczne zostaną praktycznie przebadane w urządzeniach służących do wytwarzania plazmy i przeprowadzania kontrolowanych reakcji termojądrowych: w uruchamianym obecnie w Niemczech stellaratorze Wendelstein 7-X oraz w tokamaku WEST we Francji – wyjaśnia dr hab. inż. Dariusz Makowski, prof. PŁ.