Bank danych dla diagnostyki onkologicznej

22-11-2023

Politechnika Łódzka we współpracy z Instytutem Centrum Zdrowia Matki Polki przedstawiła wyniki trzyletniego projektu służącego rozwojowi nowoczesnej diagnostyki onkologicznej. Otwarcie konferencji związane z zakończeniem projektu MDB- Medical Data Bank odbyło się na Wydziale EEIA z udziałem osób zarządzających tym wielkim przedsięwzięciem.

 

 

Z PŁ byli to prof. Sławomir Wiak, za którego rektorskiej kadencji zawarto umowę o dofinansowaniu z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (spiritus movens tej naukowej inicjatywy łączącej inżynierów i medyków) oraz prodziekan Wydziału prof. PŁ Łukasz Szymański, pełniący rolę kierownika projektu. Ze strony ICZMP obecna była jego dyrektor dr hab. n. med. Iwona Maroszyńska, prof. ICZMP i jej zastępca dr hab. Dariusz Trzmielak, prof. UŁ.

Projekt „MDB- Medical Data Bank” ułatwia dostęp do danych medycznych, które zostały wcześniej zdigitalizowane, zanonimizowane, standaryzowane oraz opisane metadanymi. Projekt posłuży rozwojowi diagnostyki onkologicznej, a jego budżet wyniósł ponad 12 milionów złotych

Wprowadzenie usprawnień w procesie gromadzenia i przechowywania danych medycznych stało się możliwe dzięki budowie systemu informatycznego, który pozwala na udostępnianie zgromadzonych informacji z zachowaniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. W wyniku realizacji projektu ponad 1 000 000 danych medycznych zostało zdigitalizowanych i udostępnionych. Potwierdza to, że cyfrowe technologie kształtują na nowo standardy pracy specjalistów, w szczególności lekarzy.

Powstała ogólnodostępna cyfrowa baza unikatowych danych medycznych dotyczących preparatów histopatologicznych wraz z opisami różnych nowotworów. Ich różnorodność jest  duża , m.in. rak szyjki macicy, trzonu macicy, jajników, piersi, a także preparaty histopatologiczne przygotowane z materiałów endoskopowych pobranych z żołądka, jelit, skóry czy też nerki. Udostępnione zdigitalizowane dane, pochodzą z odpowiednio przechowywanych próbek (w postaci analogowej) znajdujących się w Klinikach Patomorfologii.

Komitet sterujący, od lewej: dr hab. Dariusz Trzmielak, prof. UŁ, dr hab. n. med. Iwona Maroszyńska, prof. ICZMP, prof. Sławomir Wiak, dr hab. inż. Łukasz Szymański, prof. PŁ Komitet sterujący, od lewej: dr hab. Dariusz Trzmielak, prof. UŁ, dr hab. n. med. Iwona Maroszyńska, prof. ICZMP, prof. Sławomir Wiak, dr hab. inż. Łukasz Szymański, prof. PŁ

foto: Ewa Chojnacka

W wyniku analiz przeprowadzonych przez chemików z PŁ różnymi technikami chromatograficznymi uzyskano zbiór zawierający sygnały m/z pochodzące od związków obecnych w próbkach. Finalne widma dostępne są w formie pdf. Pozwala to na określanie obecności biomarkera (metabolomika/proteomika celowana) lub poszukiwanie nowych biomarkerów (metabolomika/proteomika niecelowana), będące metodą badań przesiewowych.

Dla kogo mogą być użyteczne i ważne efekty projektu? To bardzo szeroka grupa, od środowiska naukowo-badawczego, przez jednostki medyczne i studentów medycyny po firmy z branży informatycznej czy doradcze. Z uzyskanych już wyników będą z pewnością korzystać lekarze patomorfolodzy, ale także innych specjalności.

Wystąpienie Bogumiła Zięby, prezesa Zarządu, Inovatica Sp. z o. o. Wystąpienie Bogumiła Zięby, prezesa Zarządu, Inovatica Sp. z o. o.

foto: Ewa Chojnacka

Widać coraz większą popularność programów zajmujących się analizą obrazu wśród firm z sektora informatycznego, jednak każdą aplikację z wykorzystaniem metod sztucznej należy wytrenować w kontekście postawionych celów strategicznych. W przypadku udostępnienia bazy wraz z opisem będzie to gotowy wsad do uczenia maszynowego – oznacza to niższe koszty dla firm informatycznych oraz beneficjentów tego typu rozwiązań i w konsekwencji krótszy czas na realizację projektów z zakresu AI, a w ostatecznym rezultacie większe bezpieczeństwo pacjentów.

Również firmy doradcze, które często zajmują się przygotowywaniem projektów z zakresu AI w medycynie będą mogły skorzystać z danych ustrukturyzowanych i opisanych.

Przygotowana przez realizatorów projektu platforma webowa WWW udostępnia w sposób przejrzysty i dostosowany dla wielu grup odbiorców Informacje Sektora Publicznego z zakresu danych medycznych. Baza jest dostępna bezpłatnie na stronie https://app.mdb.p.lodz.pl/. Osoby z niej korzystające mają możliwość przeglądania oraz pobierania danych bez potrzeby zakładania konta i bez potrzeby podawania swoich danych.